Manipulacja
Manipulacja – 20 dywersyjnych taktyk stosowanych przez wysoko manipulacyjnych narcyzów, socjopatów i psychopatów aby Cię stłumić
20 Diversion Tactics Highly Manipulative Narcissists, Sociopaths And Psychopaths Use To Silence You
przez Shahida Arabi
Toksyczni ludzie tacy jak złośliwi narcyz, psychopaci i osoby z antyspołecznymi cechami, przejawiają w związkach nieprzystosowawcze zachowania – eksploatują, poniżają i ranią swoich bliskich partnerów, członków rodziny i przyjaciół. Toksyczne osoby wykorzystują mnóstwo dywersyjnych taktyk, zniekształcając rzeczywistość swoich ofiar oraz odwracając odpowiedzialność od siebie. Osoby, które nie są narcystyczne, mogą również wykorzystywać te taktyki, a nadużywający narcyzi wykorzystują je w stopniu nieumiarkowanym, starając się uniknąć odpowiedzialności za swoje działania.
Oto 20 dywersyjnych taktyk, które toksyczne osoby używają do odebrania Ci głosu i degradacji.
- Gaslighting – Kwestionowanie zdrowia psychicznego
- Projekcja.
- Bezsensowne rozmowy z piekła rodem.
- Odwracające uwagę stwierdzenia i generalizacje.
- Celowe zniekształcanie twoich myśli i uczuć do granic absurdu.
- Czepianie się drobiazgów i zmiana celów.
- Zmiana tematu, by uniknąć odpowiedzialności.
- Ukryte i jawne groźby.
- Wyzwiska, obelgi
- Stawianie destrukcyjnych warunków.
- Śmierdzące akcje i stalking.
- Zalewnie miłością i dewaluacja.
- Działanie prewencyjne (wywłaszczanie, wykluczanie) w celu obrony siebie.
- triangulacja (Pozycjonowanie siebie w taki sposób, by zawsze mieć z tego korzyść).
- Dręczenie i udawanie niewiniątka.
- Badanie granic i zasysanie.
- Agresywne szturchnięcia w przebraniu żartów.
- Protekcjonalny sarkazm i protekcjonalny ton.
- Zawstydzanie.
- Kontrola
- Gaslighting – Kwestionowanie zdrowia psychicznego / bycia przy zdrowych zmysłach.
Gaslighting jest techniką manipulacji, którą obrazują trzy wyrażenia: „To się nie wydarzyło”, „Wymyśliłeś to sobie” i „Oszalałeś” Gaslighting jest chyba jedną z najbardziej podstępnych taktyk manipulacyjnych, ponieważ działa poprzez wypaczanie i podważanie twojego poczucia rzeczywistości; nadwyręża twoją zdolność ufania sobie i nieuchronnie dyskwalifikuje Cię jako osobę słusznie mówiącą o tym, że jest nadużywana i źle traktowana.
Gdy narcyz, socjopata czy psychopata kwestionuje twoje zdrowie psychiczne, możesz sama zacząć kwestionować swoje zdrowie psychiczne / zdrowe zmysły, aby zredukować dysonans poznawczy, który może się pojawić. Masz wewnątrz siebie dwa sprzeczne przekonania: „czy ta osoba ma rację?” oraz „czy mogę zaufać własnemu doświadczeniu?”. Osoba manipulująca będzie przekonać Cię, że to, co mówi jest oczywistą prawdą, a twoje doświadczenia są oznaką twoich zaburzeń.
Aby oprzeć się kwestionowaniu zdrowia psychicznego, ważne jest, aby oprzeć się w swojej własnej rzeczywistości – czasem spisanie rzeczy po kolei, tak jak się wydarzały, opowiedzenie znajomym lub odtwarzanie / opowiadanie swojego doświadczenia w sieci wsparcia może pomóc neutralizować efekt gaslightingu. Moc posiadania legitymizującej społeczności jest tym, co może pomóc Ci powrócić ze zniekształconej przez manipulatora rzeczywistości do wewnętrznego kierowania samym sobą (zaufania sobie).
- Projekcja.
Jedną pewną oznaką toksyczności jest sytuacja, gdy osoba chronicznie nie chce, zobaczyć swoich własnych wad / niedoskonałości i robi wszystko, co w jej /jego mocy, aby uniknąć odpowiedzialności za nie. Nazywamy to projekcją. Projekcja jest mechanizmem obronnym używanym do przemieszczania odpowiedzialność za swoje negatywne zachowania i cechy na innych. Działa jako odwrócenie uwagi od własnych cech i odpowiedzialności.
Podczas gdy wszyscy do pewnego stopnia używamy projekcji, według dr Martinez-Lewi eksperta klinicznego od osobowości narcystycznej, projekcje narcyza są często psychologicznie obraźliwe. Zamiast przyznać się do własnych wad, niedoskonałości czy wykroczeń, zjadliwe osoby narcystyczne i socjopaci śmiało zrzucają swoje własne cechy na nieświadome tego faktu, obwiniane osoby, w sposób bolesny i przesadnie okrutny. Zamiast przyznać, że samodoskonalenia może być w porządku, woleliby, aby ich ofiary wzięły odpowiedzialność za swoje zachowanie i poczuły się zawstydzone. Jest to sposób narcyza by rzutować jakikolwiek toksycznych wstyd, jaki w sobie odczuwają na innych.
Na przykład, osoba, która patologicznie kłamie może oskarżyć swojego partnera o opowiadanie bajek / kłamanie; potrzebująca małżonka może nieustannie dzwonić i lgnąć do męża, usiłując wykreować obraz siebie jako osoby zależnej; grubiański pracownik może nazywać swojego szefa nieudolnym, by uciec od prawdy o własnej niewydajności.
Narcystyczni nadużywający uwielbiają grać w „blameshifting game – przerzucanie się winą.” Celem gry jest: można wygrać, można stracić, a ty i cały świat jesteście obwiniani za wszystko, co się z nimi dzieje. Jest to sposób, by zaopiekować się ich kruchym ego, podczas gdy ty topisz się w morzu zwątpienia. Zabawne, prawda?
Rozwiązanie? Nie rzutuj własnego zmysłu współodczuwania czy empatii na toksyczną osobę i nie uznawaj żadnej projekcji osoby toksycznej. Ekspert od manipulacji dr George Simon, autor „W owczej skórze” (2010) zauważa w swojej książce – rzutowanie naszego własnego sumienia i systemu wartości na innych ma potencjalne konsekwencje w postaci dalszej eksploatacji nas.
Narcyz z krańca spektrum zwykle ma żadnego interesu do samo-wglądu lub zmiany. Ważne jest, by przeciąć więzi i skończyć interakcje z toksycznymi ludzi jak najszybciej, dzięki czemu można znów skupić się na własnej rzeczywistości i odzyskać własną tożsamość. Nie musisz żyć w szambie cudzej dysfunkcji.
- Bezsensowne rozmowy z piekła rodem.
Jeśli uważasz, że będziesz mieć przemyślaną dyskusję z kimś, kto jest toksyczny, być raczej przygotowanym na epicką sieczkę mózgową zamiast uważnej konwersacji.
Złośliwi narcyzi i socjopaci używają sałatki słownej, ogólnikowej rozmowy, argumentów osobowych, projekcji i kwestionowania bycia przy zdrowych zmysłach, aby ciebie zdezorientować, zbić z tropu, jeżeli nie zgadzasz się z nimi lub w jakikolwiek sposób stanowisz wyzwanie. Robią to w celu zdyskredytowania, zmylenia, sfrustrowania, odwrócenia uwagi od głównego problemu, sprawienia, byś czuł się winny za to, co aktualnie myślisz i czujesz, szczególnie, jeśli twoje myśli i uczucia różnią się od ich własnych. W ich oczach jesteś problemem, jeśli zdarzy ci się zaistnieć.
Spędź choćby dziesięć minut, spierając się z toksycznym narcyzem, a złapiesz się na tym, jakiego argumentu jeszcze użyć. Po prostu nie zgodziłeś się z nim odnośnie absurdalnego stwierdzenia, że niebo jest czerwone, a teraz całe twoje dzieciństwo, rodzina, przyjaciele, kariera i styl życia znalazły się pod atakiem. To dlatego, że twoja niezgoda nadszarpnęła ich fałszywe przekonanie, że są wszechmocni i wszechwiedzący, jako rezultat narcystycznej rany.
Pamiętaj: toksyczne ludzie nie spierają się z tobą, w zasadzie spierają się sami ze sobą, stajesz się świadkiem ich długich, wyczerpujących monologów. Oni czerpią korzyści z dramatu i dla niego żyją. Za każdym razem kiedy próbujesz dostarczyć argument, w celu odparowania ich absurdalnego twierdzenia, wzmacniasz ich zasoby. Nie wzmacniaj zasobów narcyzów – raczej wzmocnij siebie przekonaniem, że to ich znieważające zachowanie jest problem, nie ty. Skończ interakcję natychmiast, jeśli tylko przeczuwasz / przewidujesz jej eskalację i zamiast tego wykorzystaj swoją energię by zaopiekować się sobą.
- Puste stwierdzenia i generalizacje.
Złośliwi narcyzi nie zawsze są mistrzami intelektu – wielu z nich jest leniwych. Zamiast poświęcić czas, by dokładnie poznać inną perspektywę, to uogólniają cokolwiek i wszystko, co mówisz, używając pustych stwierdzeń, nie uwzględniających niuansów twoich argumentów, lub nie biorąc pod uwagę wielości perspektyw, na które ty zwróciłeś uwagę. Albo jeszcze lepiej, dlaczego nie zwrócić uwagi na ciebie, że to ty zupełnie pomyliłeś perspektywę?
Na większą skalę, puste stwierdzenia i generalizacje unieważniają doświadczenia, które nie mieszczą się w nieuzasadnionych założeniach, schematach i społecznych stereotypach; są również używane do utrzymania istniejącego stan rzeczy. Taka forma dygresji wyolbrzymia perspektywę do punktu, gdzie kwestia sprawiedliwości społecznej może zostać całkowicie przesłonięta. Na przykład oskarżenia o gwałt przeciwko lubianym osobom, często wiązane są z przypomnieniem, że są to fałszywe doniesienia o gwałcie. Natomiast te, które się pojawiają, są rzadkie, i w danym przypadku wskazywanej jest zachowanie większości, a właściwy zarzut pozostaje nierozwiązany.
Tego typu codzienne mikro agresje zdarzają się także w toksycznych relacjach. Jeśli odnoszą się do zachowania narcystycznego sprawcy, że jest na przykład nieakceptowalne, będą oni często używać pustych stwierdzeń odnoszących się to twojego przewrażliwienia lub robić uogólnienia typu „Nigdy nie jesteś zadowolony” lub „Jesteś przewrażliwiona” niż rzeczywiście zająć się prawdziwym problemem. Jest możliwe, że czasem jesteś przewrażliwiony, ale możliwe jest również, że w większości to sprawca jest nieczuły i okrutny.
Pozostań przy swojej prawdzie i opieraj się uogólnieniom mając świadomość, że są one wyrazem nielogicznego, czarno-białego myślenia. Toksyczni ludzie używający odwracających uwagę uogólnień są obrazem bogactwa doświadczeń – są przykładem pojedynczego doświadczenia i zawyżonego poczucia własnej wartości.
- Celowe zniekształcanie twoich myśli i uczuć do granic absurdu.
W rękach złośliwego narcyza czy socjopaty, twoje różniące się opinie, uzasadnione emocje czy życiowe doświadczenia, są tłumaczone jako wady charakteru i dowody twojej nieracjonalności.
Narcyz będzie tak długo zniekształcał twoje wypowiedzi, tak by sprawiały wrażenie absurdalnych lub haniebnych. Powiedzmy, że poruszasz temat, jesteś niezadowolony ze sposobu, w jaki toksyczny przyjaciel mówi do ciebie. W odpowiedzi, on może Ci zarzucić: „Ach, więc teraz jesteś doskonały?” Lub „Więc jestem złym człowiekiem, prawda?”, kiedy ty nie zrobiłeś nic więcej, poza wyrażeniem swoich uczuć. Dzięki temu unieważnia twoje prawo do posiadania własnych myśli i emocji dotyczących jego niewłaściwego zachowania oraz wzbudza w tobie poczucie winy podczas gdy ty próbujesz ustalić granice.
Istnieje też popularna forma odwracania uwagi i zniekształcenia poznawczego znana jako „czytanie w myślach.” Toksyczni ludzie często zakładają, że wiedzą, co masz na myśli i co czujesz. Uporczywie / zwykle przeskakują do konkluzji, opartych na ich własnych wyzwalaczach, zamiast zrobić krok do tyłu i ocenić uważnie sytuację. Działają na podstawie własnych urojeń i złudnych i nie przepraszają za szkody, które w wyniku tych działań powstają.
Notorycznie, wkładając w twoje usta słowa, przedstawiają cię jako posiadającego dziwaczny zamiar lub poglądy, których ty w rzeczywistości nie posiadasz. Oskarżają cię, że myślisz o nich jako o toksycznych – jeszcze zanim miałeś szansę nazwać ich zachowanie – to służy im również jako zapobiegawcza forma obrony.
Po prostu stwierdzenie: „Nigdy nie powiedziałem, że….”, i odejście, jeżeli dana osoba nadal oskarża cię o robienie lub mówienie czegoś, czego nie zrobiłeś / nie powiedziałeś, pomaga ustawić jasne granice w tej interakcji. Tak długo, jak toksyczna osoba może przerzucać winę i wykręcać się ze swojego zachowania, skutecznie będzie przekonywać cię, że powinieneś się wstydzić za to, że zwracasz jej uwagę dotyczącą jej zachowania.
- Czepianie się drobiazgów i zmiana celów.
Różnicą pomiędzy konstruktywną krytykę a niszczącą krytyką jest obecność osobistego ataku i niewykonalnych standardów. Przez tak zwaną ” krytykę” często nie chcą ci pomóc czegoś poprawić, chcą się po prostu przyczepić, pociągnąć w dół, i w jakikolwiek sposób mogą zrobić kozła ofiarnego. Nadużywający narcyzi i socjopaci często używają błędu logicznego znanego „zmiana celów” w celu zabezpieczenia się, że mają wszelkie powody, aby być wiecznie niezadowolonymi z ciebie. Nawet gdy dostarczysz wszystkich dowodów w świecie, aby potwierdzić swoją tezę lub podejmiesz działania, aby spełnić ich prośbę, wymyślą kolejne oczekiwania wobec ciebie lub będą żądać więcej dowodów.
Zrobiłeś karierę? Narcyz następnie rozpocznie czepiać się dlaczego jeszcze nie jesteś multi-milionerem. Czy już dostatecznie spełnić ich pragnienie, aby być przesadnie zaspokojonym? Teraz nadszedł czas, aby udowodnić, że trzeba pozostawić „niezależność”. Cele będą nieustannie zmieniane, nawet może nie będą powiązane ze sobą; nie będą miały żadnego punktu wspólnego, poza pochwałą bądź oceną narcyza.
Każdorazowo podnosząc oczekiwania coraz wyższej, lub zmieniając je zupełnie, osoby manipulujące i toksyczne są w stanie zaszczepić w was wszechobecne poczucie niegodności i nigdy nie czuje się „dosyć”. Wskazując jeden bez znaczenia fakt, czy kładąc nacisk na jedną rzecz, którą zrobiłeś źle, narcyz odwraca uwagę od twoich mocnych stron i zamiast tego wciąga cię do badania wszelkich wad czy słabości. Sprawiają, że myślisz o kolejnym ich oczekiwaniu, które będziesz musiał spełnić – aż w końcu już stale gotowa, starasz się spełnić każdą ich potrzebę – tylko uświadom sobie, że nie zmieniło to przerażającego sposobu w jaki ciebie traktuje.
Nie daj się wciągnąć w czepianie się drobiazgów i zmianę celów – jeśli ktoś kolejny raz zdecyduje się na zmianę nieistotnego punktu, bez uznania pracy, którą zrobiłeś, aby potwierdzić ich sens lub dogodzić im, ich motywacją nie jest lepiej zrozumieć. To jest dalsze prowokowanie ciebie, do czucia się tak, jakbyś musiał stale udowadniać sobie. Weryfikować i poprawiać siebie. Wiedz, że jesteś wystarczająco dobry i nie musisz się czuć ciągle niewystarczający lub niegodny w jakiś sposób.
7.Zmiana tematu w celu uniknięcia odpowiedzialności.
Ten rodzaj taktyki jest, jak to lubię nazywać, syndromem „A co ze mną?”. Jest to dosłownie dygresja od rzeczywistego tematu, która ma za zadanie przekierować uwagę na całkowicie inny problem. Narcyzi nie chcą byś trzymał się tematu, który czyni ich za coś odpowiedzialnymi, dlatego będą starali się przekierować rozmowę dla własnej korzyści.
Narzekasz na ich rodzicielskie zaniedbania? Wytkną ci błąd, który popełniłeś siedem lat temu.
Ten rodzaj przekierowania nie ma ograniczeń pod względem czasu i treści i często zaczyna się od zdania „A co z tym, kiedy…”.
Na poziomie makro te przekierowania mają na celu zakłócenie dyskusji, które podważają status quo. Na przykład dyskusja o prawach homoseksualistów może być szybko popsuta przez kogoś, kto wprowadza do rozmowy inną kwestię społeczną, tak aby odciągnąć rozmówców od głównego argumentu.
Tara Moss, autorka książki “Speaking Out: A 21st Century Handbook for Women and Girls”, zwraca uwagę, że szczegółowość jest konieczna w celu odpowiedniego adresowania i rozwiązywania problemów – to nie znaczy, że kwestie, które są wprowadzane nie mają znaczenia. Chodzi o to, że czas i miejsce mogą nie być odpowiednie, aby je omówić.
Nie daj się zakłócić – jeśli ktoś nadaje nagłą zmianę tematu możesz być jak „zdarta płyta” – kontynuuj podając fakty bez ulegania czyimś rozproszeniom. Przekieruj czyjeś przekierowanie mówiąc: „Nie o tym teraz mówię. Skupmy się na prawdziwym problemie.” Jeśli osoba nie jest zainteresowana, wyłącz się z rozmowy i zajmij się czymś bardziej konstruktywnym niż dyskusją z osobą, której stan rozwoju umysłowego jest na poziomie niemowlaka.
8.Ukryte i jawne groźby
Ludzie toksyczni czują się bardzo zagrożeni, gdy ich nadmierne poczucie uprawnienia, fałszywe poczucie wyższości i pretensjonalny egoizm są w jakikolwiek sposób podważane. Często mają nieracjonalne żądania wobec innych – przy okazji każąc cię za niespełnianie ich niebotycznych oczekiwań.
Zamiast rozwiązywać spory dojrzale i godzić się na kompromisy, starają się odwrócić cię od prawa do posiadania własnej tożsamości i perspektywy poprzez zaszczepienie w tobie strachu przed konsekwencjami niezgadzania się z nimi lub niespełniania ich żądań. Dla nich każde wyzwanie skutkuje ultimatum, a „zrób to, albo ja…” staje się codzienną mantrą.
Jeśli czyjaś reakcja na ustanawianie granic przez ciebie lub odmienne zdanie zmusza cię do uległości, poprzez słabo zawoalowaną groźbę, czy jawne przyznanie się do tego, co zamierzają zrobić, jest to czerwona flaga ze strony osoby, która ma wysokie poczucie uprawnień i nie planuje iść na żaden kompromis. Bierz groźby na poważnie i pokarz narcyzowi, że ty też nie żartujesz; udokumentuj groźby i zgłoś je zgodnie z prawem.
9.Wyzywanie
Narcyzi zapobiegawczo przejaskrawiają wszystko, co postrzegają jako zagrożenie dla ich wyższości. W ich świecie tylko oni mogą mieć rację i każdy kto odważy się powiedzieć inaczej rani tak, że kończy się to narcystyczną wściekłością. Mark Goulston twierdzi, że ta narcystyczna wściekłość nie jest wynikiem niskiej samooceny, ale raczej wysokiego poczucia uprawnienia i fałszywego poczucia wyższości.
Najniższym przejawem narcystycznej wściekłości jest uciekanie się do wyzywania innych –nie są wtedy w stanie wymyślić lepszej metody by manipulować twoją opinią lub gospodarować twoimi emocjami. Wyzywanie jest szybką i łatwą formą poniżania, degradowania i obrażania twojej inteligencji, wyglądu lub zachowania z jednoczesnym pozbawieniem cię prawa do bycia osobą z własnym punktem widzenia.
Wyzywanie może być również użyte by skrytykować twoje przekonania, opinie oraz spostrzeżenia. Dla złośliwego narcyza czy socjopaty dobrze poparty pogląd lub opinia nagle stają się „głupie” lub „idiotyczne”, gdyż stanowią dla nich zagrożenie, którego nie są w stanie odeprzeć w przekonujący i pełen szacunku sposób. Zamiast skupić się na argumencie, skupiają się na tobie jako osobie i starają się podważyć twoja wiarygodność i inteligencję tak jak tylko potrafią. Ważne jest, żeby zakończyć interakcję, w której padają wyzwiska i zakomunikować, że nie będzie się tolerować takiej formy. Nie bierz tego do siebie: zdaj sobie sprawę, że takie osoby uciekają się do wyzwisk, gdyż nie znają metod na wyższym poziomie.
10.Destrukcyjne warunkowanie
Toksyczni ludzie przyzwyczajają cię do kojarzenia twoich mocnych stron, talentów i dobrych wspomnień z nadużyciem, frustracją i brakiem szacunku. Robią to poprzez tajne lub jawne przemycanie upokarzających uwag odnośnie cech, które kiedyś idealizowali, jak również poprzez sabotowanie twoich celów, psucie uroczystości i wakacji. Mogą nawet próbować odizolować cię od twoich przyjaciół i rodziny oraz sprawić, że będziesz od nich finansowo zależny. W istocie jesteś, tak jak psy Pawłowa, „trenowany” aby bać się robić rzeczy, które kiedyś sprawiały, że twoje życie było satysfakcjonujące.
Narcyzi, socjopaci, psychopaci i generalnie ludzie toksyczni robią to, ponieważ chcą, by uwaga została skierowana z powrotem na nich samych i to jak będziesz próbować ich zadowolić. Jeśli jest coś, co mogłoby zagrozić sprawowaniu przez nich kontroli nad twoim życiem, będą próbować to zniszczyć. Potrzebują być w centrum uwagi przez cały czas. W fazie idealizacji – byłeś kiedyś centrum narcystycznego świata – teraz narcyz staje się centrum twojego świata.
Narcyzi są również patologicznie zazdrośni i nie chcą aby cokolwiek stawało pomiędzy nimi a ich wpływem na ciebie. Twoje szczęście reprezentuje wszystko czego nie mogą mieć w swoim płytkim emocjonalnie życiu. Mimo wszystko jeśli nauczysz się, że poczucie ważności, szacunek i miłość możesz znaleźć u innych źródeł, po co trzymać się toksycznej osoby?
11.Oszczercze kampanie i prześladowanie
Kiedy toksyczna osoba nie może kontrolować twojego postrzegania siebie, zaczynają kontrolować to, jak widzą ciebie inni; robią z siebie męczennika, a z ciebie toksyczną osobę. Oszczercza kampania jest prewencyjnym atakiem aby sabotować twoją reputację i oczernić twoje imię byś nie miał siatki wsparcia. Mogą nawet prześladować i nękać ciebie i ludzi, których znasz by rzekomo „odkryć” prawdę o tobie; jest to sposób na ukrycie własnego agresywnego zachowania, a projekcji jego na ciebie.
Niektóre oszczercze kampanie mogą działać jako forma konfrontacji dwóch osób lub grup ze sobą. Ofiara w toksycznym związku z narcyzem często nie wie, co się o niej mówi w czasie trwania związku, ale w końcu dowiaduje się wszystkich kłamstw krótko po jego zakończeniu.
Toksyczni ludzie będą plotkować za twoimi plecami (i patrząc ci w twarz), oczerniać cię przed twoimi lub ich bliskimi, grać ofiarę i wymyślać historie, które przedstawią cię jako agresora, czy też twierdzić, że angażowałeś się w zachowania, o które sami boją się, że będą oskarżeni. Będą także metodycznie, skrycie i celowo znęcać się nad tobą, żeby wykorzystać twoje reakcje jako potwierdzenie na to, że to oni są w tym wszystkim „ofiarą”.
Najlepszym sposobem radzenia sobie z kampanią oszczerstw jest uważanie na swoje reakcje i trzymanie się faktów. To jest szczególnie istotne przy rozwodach o wysokim konflikcie z narcyzami, którzy w swoich prowokacjach mogą próbować wykorzystać twoje reakcje przeciwko tobie. Dokumentuj wszelkie próby nękania, cyberprzemocy lub prześladowania i zawsze staraj się z takim narcyzem rozmawiać tylko przez prawnika. Jeśli czujesz, że nękanie i prześladowanie wymyka się spod kontroli, podejmij odpowiednie kroki prawne; znalezienie prawnika, który jest dobrze zorientowany w narcystycznych zaburzeniach osobowości będzie kluczowe dla sprawy. Twój charakter i integralność będą mówić same za siebie, gdy fałszywa narcystyczna maska zacznie się zsuwać.
- Bombardowanie miłością i dewaluacja.
Toksyczni ludzie przeprowadzają cię przez fazę idealizacji dopóki nie jesteś wystarczająco przywiązany i zaangażowany by rozpocząć przyjaźń lub związek. Potem zaczynają cię lekceważyć, znieważając tym samym te rzeczy, które na początku podziwiali. Inną odmianą tego zachowania jest to, gdy osoba toksyczna stawia cię na piedestale, a w tym czasie agresywnie dewaluuje i atakuje kogoś innego, kto zagraża jego poczuciu wyższości.
Narcystyczni przemocowcy robią to stale – poniżają byłych partnerów do nowych, a w rezultacie nowy partner zaczyna być tak samo źle traktowany, jak były partner narcyza. Ostatecznie staniesz się odbiorcą takiej samej formy nadużycia. Pewnego dnia to ty będziesz byłym partnerem narcyza, którego poniża do nowego zastępcy. Po prostu jeszcze tego nie wiesz. Dlatego tak ważne jest by pamiętać o technice bombardowania miłością zawsze gdy jesteś świadkiem zachowań, które nie pokrywają się z przesłodzoną rzeczywistością, pod którą narcyz cię poddaje.
Jak sugeruje Wendy Powell, zwolnienie tempa jeśli masz podejrzenia, że ktoś może być osobą toksyczną jest ważnym sposobem walki z techniką bombardowania miłością. Miej świadomość tego, że to, w jaki sposób ktoś traktuje inną osobą lub się o niej wypowiada może mieć przełożenie na to w jaki sposób ty będziesz traktowany w przyszłości.
- Obrona prewencyjna
Kiedy ktoś podkreśla, że jest fajnym facetem lub dziewczyną i że można im zaufać oraz akcentuje swoją wiarygodność bez żadnej prowokacji z twojej strony – miej się na baczności.
Osoby toksyczne przeceniają swoja zdolność do bycia miłymi i pełnymi współczucia. Często mówią ci, żebyś im zaufał bez wcześniejszego zbudowania solidnych podstaw pod to zaufanie. Będą pokazywać wysoki poziom współczucia i empatii na początku waszej znajomości by cię oszukać i odkryć fałszywą maskę w późniejszym czasie. Jeśli zauważasz, że ta maska w fazie dewaluacji powoli się zrywa, prawdziwe oblicze osoby zostaje obnażone i wyłania się ktoś zimny, nieczuły i pogardliwy.
Naprawdę mili ludzie rzadko próbują popisywać się swoimi pozytywnymi przymiotami – emanują ciepłem częściej niż o nim mówią i wiedzą, że czyny znaczą dużo więcej niż słowa. Wiedzą również, że zaufanie i szacunek wymagają wzajemności, a nie powtarzania tego samego.
Aby przeciwdziałać obronie prewencyjnej, postaraj się ocenić, po co osoba może podkreślać swoje pozytywne strony. Czy myślą, że im nie ufasz? A może wiedzą, że nie powinieneś? Zaufaj działaniom bardziej niż pustym słowom i zobacz, co czyny danej osoby o niej mówią.
- Triangulacja.
Włączenie opinii, punktu widzenia lub sugerowanego zagrożenia ze strony jakiejś osoby do dynamiki rozmowy jest znane jako „triangulacja”. Często używana jest do sprawdzania nadużyć toksycznej osoby. Ale triangulacja może być również wykorzystana w prefabrykacji trójkątów miłosnych, które pozostawiają po sobie uczucie niezrównoważenia i niepewności.
Złośliwi narcyzi uwielbiają poddawać swojego partnera triangulacji z nieznajomymi, współpracownikami, byłymi partnerami, przyjaciółmi, a nawet członkami rodziny w celu wywołania w tobie zazdrości i uczucia niepewności. Używają również opinii innych, by potwierdzić swój punkt widzenia.
Jest to taktyka dywersyjna, która odciąga twoją uwagę od ich napastliwego zachowania i nakierowuje ją na fałszywy wizerunek ich osoby, jako kogoś pożądanego i potrzebnego. Pozostawia w tobie też wiele pytań – jeśli Mary zgodziła się z Tomem, czy to nie znaczy, że się mylę? Prawda jest taka, że narcyzi uwielbiają „donosić” kłamstwa na twój temat, kiedy tak naprawdę to oni sami najbardziej cię oczerniają.
By odeprzeć taktykę triangulacji, należy uświadomić sobie, że ktokolwiek wchodzi w triangulację z narcyzem wchodzi także w wasz związek. W istocie każdy jest pionkiem w grze narcyza. Odwróć wszystko – to ty wciągnij narcyza zyskując poparcie ze strony osoby trzeciej, która nie jest pod jego wpływem – a także poszukaj potwierdzenia dla siebie.
- Przynęta i udawana niewinność.
Osoby toksyczne wabią cię fałszywym poczuciem bezpieczeństwa, by mieć podstawę do zaprezentowania swojego okrucieństwa. Podpuszczanie cię do bezmyślnej i chaotycznej kłótni może całkiem szybko przeistoczyć się w ostateczną rozgrywkę z kimś, kto nie rozumie czym jest szacunek. Małe nieporozumienie może z początku zwabić cię do grzecznego reagowania, aż stanie się jasne, że dana osoba ma złośliwy zamiar zniszczenia cię.
Poprzez „wabienie” cię z pozoru nieszkodliwym komentarzem, mogą zacząć się z tobą bawić. Pamiętaj: narcyz poznał twoje lęki, zna powiedzonka, które są w stanie zachwiać twoją pewność siebie oraz niewygodne tematy, które otwierają stare rany – i złośliwie wykorzystują tę wiedzę, żeby cię sprowokować. Gdy już połknąłeś haczyk, cofną się, niewinnie zapytają czy wszystko z tobą „okej” i zaczną się tłumaczyć jak to nie zamierzali cię podburzać. Ta sztuczna niewinność ma zbić cię z tropu i sprawić, byś uwierzył, że osoba naprawdę nie miała zamiaru cię skrzywdzić. Powtarzający się schemat sprawi, że już dłużej nie będziesz mógł zaprzeczać ich prawdziwej złośliwości.
Uświadomienie sobie tego, że jest się przynętą pomaga uniknąć angażowania się w ogóle. Prowokujące wypowiedzi, wyzwiska, raniące oskarżenia i niepoparte generalizacje, to wszystko są przykłady powszechnych taktyk nęcenia. Twoje przeczucie również może podpowiedzieć ci, kiedy jesteś wabiony – jeśli czujesz, że odepchnął cię jakiś komentarz i dalej się tak czujesz nawet po rozwinięciu tematu, jest to sygnał, że potrzebujesz przestrzeni, żeby ponownie ocenić całą sytuację zanim zdecydujesz się coś odpowiedzieć.
- Testowanie granic i pochłanianie.
Narcyzi, socjopaci i tym samym ludzie toksyczni nieustannie testują twoje granice, by się przekonać, które będą mogli przekroczyć. Im więcej naruszeń będą w stanie popełnić bez żadnych konsekwencji, tym bardziej będą nowatorscy.
Dlatego osoby, które przeżyły przemoc emocjonalną lub fizyczną często doświadczają nawet jeszcze poważniejszych przypadków za każdym razem, gdy wracają do swoich oprawców.
Przemocowcy mają tendencję do „pochłaniania” swoich ofiar z powrotem dzięki słodkim obietnicom, fałszywej skrusze i pustym słowom o tym, jak się zamierzają zmienić (tak naprawdę tylko po to, by znęcać się nad swoimi ofiarami w jeszcze bardziej odrażający sposób). W chorym umyśle oprawcy, to testowanie granic działa jako kara za przeciwstawianie się krzywdzie. Gdy narcyzi próbują zresetować twoje emocje, wzmocnij swoje granice jeszcze bardziej zamiast wycofywać się z nich.
Pamiętaj – osoby o wysokiej zdolności do manipulacji nie reagują na empatię i współczucie. Reagują na konsekwencje.
- Agresywne uderzenia pod przykrywką żartów.
Potajemni narcyzi lubią robić złośliwe uwagi twoim kosztem. Są one zwykle traktowane jako „tylko żarty” i w ten sposób szokujące rzeczy wypowiadane przez nich uchodzą im na sucho, a jednocześnie im samym udaje się zachować niewinną, chłodną postawę. Jednak za każdym razem, gdy jesteś oburzony jakąś niewrażliwą i ostrą uwagą, zostajesz posądzony o brak poczucia humoru. Jest to taktyka często stosowana przy obelgach słownych.
Pogardliwy uśmieszek i sadystyczny błysk w oczach zdradza wszystko, jednak – tak jak drapieżnik bawiący się ze swoim jedzeniem, osobie toksycznej sprawia przyjemność ranienie ciebie i uniknięcie kary. Przecież to tylko żart, prawda? Otóż nie. Jest to forma manipulacji, byś myślał, że ich nadużycie to żart – sposób na odwrócenie uwagi od ich okrucieństwa i skierowanie jej na twoją (spostrzeżoną przez nich) wrażliwość. Ważne jest, gdy tak się dzieje, żebyś stanął w swojej obronie i otwarcie powiedział, że nie będziesz tolerować takiego zachowania.
Wytykanie osobom manipulującym ich zawoalowanych obelg może prowadzić do dalszego używania taktyki gaslighting. Dlatego zachowaj swoje stanowisko, że takie zachowanie ci nie odpowiada i niezwłocznie zakończ interakcję jeśli zachodzi taka potrzeba.
- Protekcjonalny sarkazm i ton.
Poniżanie i degradowanie człowieka jest mocną strona osoby toksycznej, a ton ich głosu jest tylko jednym z narzędzi jakie mają na podorędziu. Sarkazm może być zabawnym trybem komunikacji, jeśli obie strony są w to zaangażowane, ale narcyzi używają go nieustannie jako sposób manipulacji i poniżania. Jeśli reagujesz na takie zaczepki, musisz być „zbyt wrażliwy”.
Zapomnij, że osoba toksyczna ma napady złości za każdym razem, gdy ich wielkie ego spotka się z rzeczywistą opinią zwrotną – to ofiara najwidoczniej jest wyjątkowo nadwrażliwa. Dopóki jesteś traktowany jak dziecko i stale prowokowany do wyrażania siebie, zaczniesz w sobie rozwijać wzmożoną czujność przed wypowiadaniem swoich myśli i opinii. Ta autocenzura ułatwia sprawcy robotę w tłumieniu ciebie, bo sam zaczynasz się uciszać.
Zawsze, gdy spotykasz się z protekcjonalnym zachowaniem lub tonem, zagłusz go serdecznie i stanowczo. Nie zasługujesz, by traktowano cię z góry, jak dziecko – nigdy też nie powinieneś się uciszać, żeby spełnić oczekiwania kogoś z kompleksem wyższości.
- Zawstydzanie.
„Powinieneś się wstydzić” to ulubione powiedzenie ludzi toksycznych. Chociaż może być używane również przez osoby, które do nich nie należą, w grupie narcyzów i socjopatów zawstydzanie jest skuteczną metodą skierowaną w takie zachowanie lub przekonanie, które mogłoby zaszkodzić władzy osoby toksycznej. Może być również stosowana do niszczenia lub redukowania poczucia własnej godności u ofiary: jeśli ofiara odważy się być dumna z czegoś, zawstydzanie tej konkretnej cechy u niej, zalety, czy osiągnięcia może posłużyć do zmniejszenia poczucia własnego ja u takiej osoby i stłumienia jej poczucia dumy.
Złośliwi narcyzi, socjopaci i psychopaci lubią wykorzystywać twoje własne rany przeciwko tobie – i nawet będą cię kompromitować za wszelkie nadużycia i niesprawiedliwości jakich doświadczyłeś w swoim życiu, by przywołać w tobie traumatyczne przeżycia. Przeżyłeś w dzieciństwie przemoc? Złośliwy narcyz lub socjopata powie, że sam musiałeś sobie na to czymś zasłużyć, lub zacznie chwalić się swoim szczęśliwym dzieciństwem, żebyś poczuł się niedoskonały i nic niewart. Nie ma lepszego sposobu na zranienie ciebie, niż otwieranie starych ran. Jako chirurdzy szaleństwa, starają się zaostrzać rany, zamiast próbować je uleczyć.
Jeśli podejrzewasz, że masz do czynienia z osobą toksyczną, postaraj się nie wyjawiać swoich słabych punktów i traum. Dopóki nie poznasz ich dobrze, nie ma potrzeby ujawniania informacji, które mogłyby zostać użyte przeciwko tobie.
- Kontrola.
Co najważniejsze, osoby toksyczne uwielbiają sprawować kontrolę tam, gdzie tylko mogą. Odizolowują cię, sprawują kontrolę nad twoimi finansami i sieciami społecznymi oraz kontrolują każdy mikro szczegół twojego życia. Jednak najsilniejszym mechanizmem kontroli jaki posiadają, jest bawienie się twoimi emocjami.
Dlatego przemocowi narcyzi i socjopaci stwarzają sytuacje konfliktu z powietrza, by wybić cię z równowagi. Toteż angażują się w spory o nieistotne rzeczy i wściekają na przejawy lekceważenia. Dlatego właśnie wycofują się emocjonalnie, tylko po to by znowu zacząć cię idealizować, gdy czują, że tracą kontrolę. Są zachwiani pomiędzy ich fałszywym, a prawdziwym ja, więc nigdy nie masz tak naprawdę poczucia bezpieczeństwa psychicznego lub pewności, kim tak naprawdę jest twój partner.
Im więcej kontroli mają nad twoimi emocjami, tym mniej będziesz w stanie zaufać własnej rzeczywistości i prawdzie o nadużyciu, w którym trwasz. Znanie technik manipulacyjnych i ich działanie, może cię uzbroić w wiedzę o tym, przed czym stoisz i przynajmniej pomóc ci wypracować plan odzyskania kontroli nad własnym życiem z dala od toksycznych ludzi.
tłumaczenie – własne (ta bardziej surowa część)
Natalia Ławor – składniejsza